شهرمن- امیرپویا قدسی
نجاری از آن شغل هایی است که اگر زمینه اش را داشته باشی می توانی در کنار مهارت فنی، از بعد روحی هم رشد کنی. کار با چوب مثل برخی مشاغل، عشق می خواهد و علاقه؛ که اگر این دو نباشد آنچه که می سازی نه روح دارد و نه زیبایی. این روزها با وجود آنکه مصنوعات چوب نمای متنوعی در دسترس است اما هیچگاه علاقه مندان به اشیاء چوبی را نتوانسته اغناء کند؛ از سوی دیگر متأسفانه تا حدودی بر کار نجارها اثرگذار بوده است. با این حال نباید فراموش کرد که اگر فردی به این شغل علاقه مند باشد می تواند با کسب مهارت و سرمایه نه چندان زیادی در رشته های مختلف کار با چوب، کسب و کارش را راه اندازی کند.
با مهدی غلامی، نجار جوان و خوش ذوق محله چوب فروش های کرمانشاه در مورد شغل جذاب نجاری به گفتگو نشستیم که چکیده ای از آن را می خوانید.
- چرا و چطور جذب کار نجاری شدید؟
چون زادگاه پدر و مادرم محله ی چوب فروش هاست ( از قدیم الایام، بیشتر نجارهای کرمانشاه در این محله مستقر بوده اند) و شغل عمو و پدر بزرگم نجاری بوده و هست، علاقه به کار نجاری از بچگی در من شکل گرفت طوری که تابستان ها در کارگاه کار می کردم و حتی کاردستی های مدرسه را خودم با چوب می ساختم. کم کم به حدی به کار نجاری علاقه مند شدم که آن را به عنوان شغل انتخاب کردم.
-فکر می کنید کار نجاری در حال حاضر با قدیم چه فرقی کرده است؟
قطعاً از لحاظ ابزاری تغییرات بسیاری داشته است. از قدیم برای مردم ابزار کار نجاری طوری جا افتاده بود که نجار را با میخ و چکش تصور می کردند، اما امروز دستگاه های بسیار پیشرفته ای در کنار برخی ابزار کهن قرار گرفته اند و شیوه کارها راحتر و سریعتر شده است و این تغییرات باعث تنوع بیشتر در سازه های چوبی هم شده است. قدیم تنوع کارهای تولید شده بیشتر در تخت و کرسی خلاصه می شد اما در حال حاضر تنوع تولیدات قابل شمارش نیست.
-به نظر شما نجاری هنر است، یا یک صنعت و یا حرفه؟
برای من یک کار کاملاً هنری است؛ اما باید پذیرفت نجاری جزئی از صنایع چوب است و قطعاً حرفه هم حساب می شود. در واقع تلفیقی از هنر، صنعت و حرفه است.
-کدام سبک در نجاری را بیشتر می پسندید؟
سازه های ماکت و کارهای سنتی
-با وجود شبکه های اجتماعی، حرفه نجاری بیشتر از گذشته مورد توجه قرار گرفته و حتی بانوان هم به این حوزه علاقه مند شده اند. نظر شما چیست؟ آیا شما هم برای معرفی کارهایتان در فضای مجازی فعالیت می کنید؟
همانطور که گفتم نجاری کار هنری است و بانوان هم عاشق کارهای هنری و کارهای دست هستند و قطعاً با وجود زمینه هایی که فراهم شده است در آینده این حرفه بیشتر مورد توجه بانوان قرار می گیرد، هرچند در حال حاضر بانوانی هستند که به صورت حرفه ای و جدی این حرفه و هنر را دنبال می کنند. درباره سؤال دیگر هم بله من هم در فضای مجازی فعال هستم و دست سازه هایم را از طریق اینستاگرام معرفی می کنم.
-چوب مورد نیاز را از کجا تهیه می‌کنید؟
بیشتر وقت ها از چوب فروش های دیزل آباد چوب مورد نیاز را تهیه می کنم. اما گاهی وقت ها پیش آمده از افرادی که درخت های حیاط یا باغشان را به هر دلیلی قطع کرده اند، تنه درخت ها را خریده ام. چون متأسفانه خیلی از آنها درخت های بریده شده را می سوزانند.
-چه کار باید کرد که کارگاه های نجاری رونق داشته باشند ولی محیط زیست به خاطر قطع درختان آسیب کمتری ببیند؟
باید واردات چوب انجام شود و درختانی برای همین منظور کاشته شوند. مانند کشور روسیه که متولیان با هدف استفاده از چوب درختان، درخت های به خصوصی می کارند.
-چوب چه درختانی در کرمانشاه بیشتر مورد توجه و استفاده نجارها است؟
چوب کاج روسی بعد از چوب بید و چنار بیشتر استفاده می شود. این نوع چوب برای کارهای دکوری مورد توجه است.
-از قدیم محله چوب فروش‌های کرمانشاه به عنوان محل عرضه چوب و نجاری معروف بوده است، لطفاً مختصری از پیشینه این محله برایمان بگویید.
محله چوب فروش ها در دوران قدیم دروازه شهر به حساب می آمده که از چهار راه پایین تر محل شروع می شده و به بازار چال حسن خان و خیابان وزیری می رسیده است. می توان گفت این مسیر عبور به بازار اصلی شهر بوده است.
-استقبال جوانان کرمانشاهی از شغل نجاری چطور است؟ شما آموزش به علاقه مندان را در برنامه تان دارید؟
راستش به دلیل اطلاعات کمی که از این کار و بازار کارش در جوانان هست مورد استقبال قرار نمی گیرد.
اما از طرفی علاقه مندان خاص خودش را دارد که علاقه زیادی برای دنبال کردن این کار دارند. درباره آموزش، فعلاً برنامه خاصی ندارم اما انشاا... در آینده حتماً فعالیت هایی دراین زمینه خواهم داشت.
-به نظر شما ویژگی یک نجار موفق چیست؟
نوآوری و خلاقیت، سلیقه و دقت. قبل از ساخت هرکار باید فکرکرد به درست بودن سایز و اینکه آیا می شود طرح را جذابتر و خاص تر ساخت یا نه. بعد از این مرحله باید کار را به بی نقص ترین شکل ممکن ساخت
این تفاوت هاست که یک نجار را به موفقیت می رساند.
-بهترین منبع برای یادگیری نجاری چیست؟ شما چطور اطلاعات و مهارت خود را افزایش می دهید؟ بهترین منبع کسب مهارت برای نجاری استادان قدیمی هستند که با پایه و اساس این کار آشنایی کامل دارند و سالها تجربه ی آنها می تواند بهترین منبع برای یادگیری باشد؛ اما نباید فقط به یک منبع تکیه کرد. مثلاً باید کتاب های مختلفی در این زمینه مطالعه کرد و از نمونه کارهای دیگران نهایت استفاده را برد.
من علاوه بر اینها از اینترنت و فضای مجازی هم برای به روز کردن اطلاعاتم خیلی استفاده می کنم؛ چون گاهی می توان ایده های بسیار خوبی از این فضا برداشت کرد.
-فکر می کنید مهمترین چالش یک نجار چه می تواند باشد؟
به نظر من چالش از آنجایی به وجود می آید که برای اولین بار بدون آنکه کاری را قبلاً انجام داده باشیم یک سفارش بگیریم. امکان آزمون و خطا در این کار کم هست و باید آنقدر به خود اطمینان داشته باشیم که از عهده ش برآییم. چالش یک نجار انجام کارهای تازه است.
-کسانی که با ام دی اف کار می‌کنند نجار هستند یا خیر؟ آیا این دو می توانند کار یکدیگر را انجام دهند؟ تفاوت این دو حوزه در چیست؟
این سوالی است که برای خیلی ها به وجود می آید. خیلی ها از ما می خواهند کاری را که مربوط به ام دی اف کارهاست انجام دهیم. باید بگویم هرنجاری ام دی اف کار نیست و بر عکس.
تفاوت این دو بیشتر در ابزار کار هست و همانطور که می دانید ام دی اف از مصنوعات است.
-چه بخشی از فرآیند ساخت یک اثر را بیشتر دوست دارید؟
زمانی که سطح کار برای رنگ آماده و پرداخت می شود.
-تا کنون اثری ساخته اید که واقعا دوستش داشته باشید؟
من تمام دست سازه هایم را دوست دارم و قطعاً هر اثری که زحمت بیشتری برایش کشیده باشم را بیشتر دوست دارم.
-به کدام‌یک از ابزارهای نجاری بیشتر علاقه دارید؟
ابزارهای نجاری مثل اعضای بدن به یکدیگر متصل هستند و مکمل کارهمدیگرند و برای خلق یک سازه باید در کنار هم آنها را به کار بست. به همین دلیل نمی توانم یکی را انتخاب کنم.
-روش فروش دست سازه های شما چگونه است؟ آیا فقط کارهای سفارشی انجام می دهید؟
من بیشتر کارهای سفارشی انجام می دهم. گاهی هم در اوقات بیکاری سازه هایی مثل میز تحریر، چهار پایه و در زمستان کرسی می سازم.
-به علاقه‌مندان کار با چوب و نجاری چه توصیه‌ای دارید؟
اولین سوالی که من از تازه کارهای این حرفه می پرسم این است که چقدر به چوب علاقه دارید؟ چون این علاقه به چوب است که باعث می شود عاشق درست کردن کارهای چوبی بشوی. باید عاشق شغلت باشی که بتوانی موفق شوی و پیشرفت کنی؛ مورد دیگر اینکه به علاقه مندان توصیه می کنم در نجاری تمام موارد ایمنی را رعایت کنند و دقت لازم را در هنگام کار با ابزار داشته باشند و در زمان خستگی کار را متوقف کنند.
-آلودگی و خطرات محیط کار یک نجار چیست؟
عمده آلودگی ذرات خاک اره است که قطعاً روی دستگاه تنفسی تاثیر منفی می گذارد.
خطرات دیگر هم می تواند از سوی اره ها و تیغه های دستگاه و ابزار آلاتی که مستقیم با دست سر وکار دارند باشد؛ حتی گاهی پرت شدن تیکه های چوبی که زیر دستگاه است ممکن است به چشم آسیب برساند.
-آیا به آینده شغلیتان اطمینان دارید؟ از امکانات بیمه برخوردار هستید؟
نجاری خیلی جای پیشرفت و تنوع دارد و هیچوقت نمی میرد؛ پس مطمئناً آینده شغلی خوبی خواهد داشت. از نظر بیمه هم متأسفانه خیر من بیمه نیستم اما بهتر است به خاطر خطرات کاری، نجارها بیمه خویش فرما داشته باشند.
-معمولا چه افرادی مشتری کارهای شما هستند؟
معمولاً افراد علاقه مند به هنرهای چوبی و قشر جوان. اما در کل می شود گفت همه مردم در یک زمانی کارشان به نجاری می افتد چون همه جا و در هر زمان وسایل چوبی کاربرد دارند.
-پرتکرارترین و پرسفارش ترین محصول تان چیست؟
بیشتر بستگی به فصل دارد. در فصل زمستان کرسی و تابستان تخت سنتی بازار بهتری دارند.
-استقبال مردم از کارهای چوبی چطور است؟
به خاطر علاقه بیشتر مردم به سبک سنتی، استقبال خوبی از کارهای چوبی در سبک سنتی می شود. البته ناگفته نماند که کارهای مدرن چوبی هم امروزه بسیار مورد توجه هستند؛ تا جایی که حتی پیش آمده سفارشاتی از طرف کافه های مدرن برای دکوراسیونشان داشتم. این جای خوشحالی دارد که می بینم کار چوبی بین همه سنین و سلیقه ها مورد پسند است.
-چرا کارکردن با چوب اینقدر لذت بخش است؟
کار با چوب می تواند یک فعالیت لذت بخش باشد. چوب یکی از دسترس ترین متریال ها برای انجام کارهای هنری است. به نظر من اینکه می توان هرطرحی را با چوب ماندگار کرد و به آن شکل داد واقعاً لذت بخش است. من معتقدم که چوب روح دارد.
-سخنی در پایان دارید؟
از شما و دست اندرکاران رسانه وزین و خوبتان ممنونم. برای همه هموطنانم آرزوی سلامتی دارم و امیدوارم هنر و حرفه نجاری بیشتر از قبل شناخته شود و مورد توجه قرار گیرد.